Kilo vermekte zorlanıyor musunuz ya da verdiğiniz kiloları geri mi alıyorsunuz? Bu durumla ilgili kendinizi (iradem zayıf veya yeterince motive değilim), vücudunuzu (yapım böyle, bir türlü kilo veremiyorum) ya da diyetinizi (işe yaramayan bir diyet) suçladınız mı? Kilo verememenin ya da verilen kiloda kalamamanın nedeni nasıl yapacaklarını bilememekten kaynaklanıyor. Bu kişiler kendilerini sürekli motive etmeyi, diyetten sapmak için ayartıldıklarında ne yapmaları gerektiğini, sapmaların geçici hatalar olduğunu, diyeti tamamen bırakmalarını gerektirmediğini bilmezler. Yenilgiye uğramış, ümitsiz ya da diyeti sürdüremeyecek gibi hissetiklerinde ne yapmaları gerektiğini bilmezler. Diyet yapmak ya da sağlıklı yeme alışkanlığı geliştirmek de tıpkı bilgisayar kullanmak veya araba kullanmak gibi öğrenilebilecek bir şeydir. Aslında yapılması gereken düşünce ve davranış şeklini değiştirmektir. Dr. Judith Beck’in Bilişsel Davranışçı Terapi’yi temel alarak geliştirdiği 6 haftalık bir psikolojik program ile bu öğretilebilmektedir. Araştırmalar insanların davranış biçimlerini değiştirebileceğini ve bir süre bu değişikliği koruyabileceğini göstermiştir. Ancak düşünce yapılarını değiştirmedikleri sürece, er ya da geç eski davranış biçimlerine dönebilirler. Düşünce yapınızı değiştirmedikçe, yeni yeme alışkanlığınızı korumanız mümkün değildir. Kilolu insanların diyet yapmalarını zorlaştıran baltalayıcı düşünceleri vardır. Dr. Beck’e göre zayıf insanlarla kilolu insanların yemeyle ilgili düşünce biçimlerinde farklılıklar vardır. Eğer zayıf insanların nasıl düşündüklerini merak ediyorsanız okumaya devam edin.
1. Zayıf kişiler yeme isteği ile açlığı birbirine karıştırmazlar
Zayıf insanlar, gerçekten mideleri boş olduğu için aç oldukları zaman ile mideleri boş olmadığı halde yemek istedikleri zaman arasındaki farkı bilirler. Zayıf kişiler “bu yiyeceği yemekten zevk alacağımı biliyorum, ama daha yeni yedim, bu nedenle yemeyeceğim” derler. Ama kilolu kişiler genellikle yemek isteği ile açlığı karıştırırlar ve midelerinin boş olduğunu düşündükleri ya da yeme isteği duydukları her an yemeleri gerektiğini düşünürler.
2. Zayıf kişilerin açlığa ve belli bir yiyeceği şiddetli arzulamaya karşı direnme güçleri yüksektir
Zayıf insanların çoğu da açlık hisseder ve ara sıra bir yiyecek için şiddetli istek duyar ancak bu duygularının üzerinde durmaz. Aç oldukları zaman yiyecek bir şey bulacaklarını ya da yemek için uygun durum bulamazlarsa açlığa dayanabileceklerini bilirler, ve genellikle bir sonraki ara ya da ana öğüne kadar bekleyebilirler. Oysa kilolu insanlar aç olduklarında ya da bir yiyeceği şiddetli arzuladıklarında bu düşüncelerini önemserler, yeniden yeme şasnlarının olup olmadığı konusunda endişelenirler, hatta belki de yiyecek konusunda sürekli düşüncelere dalarlar. Açlığı ve belli bir yiyeceği arzulamanın süresini ve şiddetini abartırlar. Bu düşüncelerden kurtulmak için hemen yemek isterler. Bu durumu acil bir durum olarak değerlendirirler (hemen şimdi yemem gerek).
3. Kilolu kişiler tok olma duygusunu severler
Zayıf insanlar genellikle makul bir noktaya kadar yemeyi başarırlar. Karınlarını çok fazla doyurup, rahatsızlık hissetmek pek onlara göre değildir. Çok lezzetli bir yiyecek tabaklarında kalsa bile yemeyi sürdürmek için baskı hissetmezler. Ancak kilolu insanlar, aynı noktada yemeyi durdururlarsa kendilerini rahatsız hissederler. Çünkü bir sonraki öğün saatinden önce açlık hissetmekten korkarlar, istedikleri kadar yemeyecek olurlarsa kendilerini yoksun bırakılmış hissederler. Sağlıklı olan ölçünün çok üzerinde yemeye alıştıkları için daha fazla yiyecek isterler. Aslında olması gerekneden çok daha fazla yemek yemiş oldukları halde abartılı şekilde karınlarını doyurmayı “normal” ölçü olarak kabul ederler yemeğin sonunda tıka basa tok hissetmeyi isterler.
4. Zayıf kişilerin ne kadar yiyecekleri hakkında bir ölçüleri vardır
Zayıf kişilerin ne kadar yiyecekleri hakkında bir ölçüleri vardır. Genellikle aşırı yemezler ve nadiren aşırı yediklerinde de dengeyi korumak için, bir ya da iki öğünü çok daha hafif geçiştirirler. Ama kilolu kişiler, kendilerini yedikleri yemek miktarında kandırırlar. aslında, genellikle ne kadar yediklerine dikkat etmezler, dikkat edecek olurlarsa aşırı yediklerini fark edecekleri için mutsuz olacaklarını bilirler. Televizyon izlerken kaşla göz arasında bir paket cipsi bitirebilirler. Sanki içten içe “yediğimin çok farkında değilsem, yemeye devam edebilirim” düşüncesi taşırlar. Bazen kendilerini yediklerinin çok önemli olmadığı konusunda kandırırlar. Paketin dibinde kalan bisküvi kırıklarının, cips parçalarının ya da pasta bıçağındaki kremayı yalamanın bir kalori değeri olmadığını düşünürler. Bazen çok fazla yiyor olmayı dışarıda yemek yiyor olmaya, kutlama yapıyor olmaya ya da tatilde olmaya, yemeğin bedava olmasına, birinin zorlamasına bağlarlar. Bazen de yememeleri gereken bir şeyi yediklerinde, bunu daha fazla yemek için bahane olarak düşünürler ve “madem diyetimi bozdum, iyisi mi tüm gün ne istersem yiyeyim, yarın yeniden başlarım” derler ve ertesi gün diyete başlamaya söz vererek hiç durmadan yerler.
5. Zayıf kişiler yiyerek sakinleşmeye çalışmazlar
Zayıf kişiler üzgün olduklarında kendilerini teseli etmek için ya da dikkatlerini başka yöne çekmek için yiyeceğe saldırmazlar. Bu onların akıllarından bile geçmez. Zaten yiyecekle ilgili bir düşünce geçse bile, bu yanlızca daha az yemek içindir. Ancak kilolu kişiler, moralleri bozulduğunda ya da sıkıldıklarında hemen bir yiyeceğe saldırmak isterler. Yemek onları olumsuz duygulardan uzaklaştırır ve sakinleştirir. Kısa bir an için kendilerini iyi hissederler. Ancak yemek bittiğinde başlangıçta onları sinirlendiren olayı çözüme kavuşturmak zorundadırlar. Diyeti bozukları için daha da kötü hissedebilirler, kendilerini eleştirmeye başlarlar, öz güvenleri azalır ve sonuç olarak kendilerini başlangıçtakinden daha kötü hissederler.
6. Zayıf kişiler kilo aldığında bunu dünyanın sonu gelmiş gibi algılamazlar
Zayıf kişiler kilo aldığında bunu dünyanın sonu gelmiş gibi algılamazlar. Bir iki gün boyunca yiyeceklerine dikkat ederlerse ya da biraz fazla spor yaparlarsa bu sorunu halledebileceklerini bilirler. Tartının ibresinin tekrar aşağıya ineceğinden emindirler. Kilolu kişiler ise tartının ibresini beklediklerinden daha yuksek bir noktada gördüklerinde akıllarından genellikle ” inanamıyorum, bu tam bir felaket, asla kilo veremeyeceğim” gibi düşünceler geçer.
7. Kilolu kişiler kilolu ya da zayıf olma konusunun adil olmadığını düşünürler
Pek çok zayıf kişi, özellikle zayıf kadınlar ne yediklerine aşırı dikkat ederler. Genellikle bu konuda özel bir çaba göstermediklerini söyleseler bile gerçekte gösterirler. Belki de bunu okumak kilolu insanları şaşırtmıştır. Çünkü kilolu insanlar, başka kişiler dilediklerini yerken kendilerinin kısıtlamada bulunmak zorunda olmalarının adil olmadığını düşünürler. Asıl gerçek, diğer insanların da kendilerini kısıtlamalarını görmezden gelmeleri ve kendilerini kısıtlıyor olmalarını haksızlık olarak düşünüp bu konuya aşırı kafa yormalarıdır. Bu tarz bir düşünce diyetten sapmaya veya diyeti tamamen bırakmaya sebep olabilir. Bu arada zayıf insanlar aslında özel bir çaba harcamadıklarını söylerken bu onların yalan söylediği anlamına gelmez. Yeme tarzlarına öylesine alışmışlardır ki, bunun doğal olduğunu düşünürler. Zayıf kişilere göre, düşük kalorili yiyeceklerden az miktarlarda yemek doğal yaşam biçim. Kilo aldırıcı yiyecekleri ya tamamen sınırlarının dışında düşünüyorlar ya da çok bu yiyecekleri seyrek yiyorlar.
8. Kilolu kişiler kilo verir vermez diyeti bırakırlar
Hedefledikleri kiloya inmiş ve bunu sürdüren kişiler sadece diyet yapmakla kalmayıp yaptıkları, yedikleri ve yiyecekler konusunda düşüncelerini değiştirmişlerdir. Dolayısıyla eski yeme davranışlarına dönmeyi düşünmezler. Kilo verdikten sonra eski yiyecek alışkanlıklarına dönenler tabiki verdikleri kiloları geri alırlar. Eski davranışlara dönmemenin ve kilo al-ver kısır döngüsünden kurtulmanın yolu düşünce şeklini değiştirmektir. Yeme otomatik bir davranış değildir, denetimi kendi elinize almayı öğrenebilirsiniz. Detaylı bilgi için bizimle http://www.zuhaldogruer.com/iletisim iletişime geçebilirsiniz.
